کد مطلب:35300 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:21

گنجینه پرسمان » اعتقادات

خود فراموشي به چه معناست؟

معناي خود فراموشي آن نيست كه انسان فطرت توحيدي را از دست داده باشد ؛ زيرا فطرت الهي تغيير پذير نيست، بلكه فطرت مستور و ضعيف مي شود نه مبدل، انسان كافر فطرتش عوض نمي شود ، اما در پرده قرار مي گيرد و موهون مي شود ولذا در قيامت كه پرده فقلت كنار مي رود، تمام انسانها، حتي كافر، تمام حقيقت خود را مشاهده مي كند . تباهي هاي انسان به منزله غبار چهره جان است كه با ظهور اسرار الهي ، آنچه به صورت رين و چرك بر صفحة قلب فطري او قرار داشت به صورت كيفر تلخ ظهور كند . آنگاه فطرت توحيدي وي مشاهده مي شود و خدا را مشاهده مي كند ، نه براي آن كه ايمان بياورد ؛ زيرا قيامت ظرف شهود است نه ظرف عمل، خواه عمل قلبي مانند ايمان ، يا عمل بدني مثل نماز و روزه . انسان ، در دنيا كه نشئة عمل و تكليف است، در اثر مشاهده يا تفكر . حق را مي فهمد و آن را مي پذيرد ؛ اما در قيامت در اثر شهود ، حق را مي بيند ؛ ولي نمي تواند آن را بپذيرد و به آن ايمان بياورد . چون ايمان براي تحصيل سعادت است ، و آن مخصوص دنيا است . انسان در قيامت فقط از نتيجة عمل در دنيا بهره برداري ميكند.

كافران در قيامت مي گويند: «ربنا أبصرنا و سمعنا فارجعنا نَعْمَل صالحاً» سجده/12 [خدايا: ما ديديم و شنيديم ، ما را به دنيا برگردان ، تا در آنجا ايمان بياوريم و عمل صالح انجام دهيم.] در قيامت صحبت از «آمنا» نيست ؛ زيرا ايمان فعل اختياري است و جاي ايمان و تكليف و موطن افعال اختياري دنيا است . قيامت موطن بهره برداري از ايمان و عمل صالح است .

با اين كه فطرت توحيدي در نهاد همگان هست ؛ اما كافر آن را فراموش مي كند و در زمان بروز حوادث تلخ و ناگوار در دنيا و با ظهور حق در قيامت ، فطرت اصيل آنان ظهور مي كند ؛ زيرا در زمان بروز حوادث مايه‎هاي غرور و پايه هاي فريب در هم مي ريزد و انسان فراموشكار متوجه فطرت خود مي شود. و در قيامت هم، خداي سبحان كاملاَ با وحدت قاهره خود ظاهر مي شود و آن وحدت قاهره هر كثرتي راطرد مي كند . و لذا اهل محشر در آن روز جز حقانيت خدا چيز ديگري را نمي بينند «يَومَئذ يُوفيهم الله دينهم الحق و يعلَمون أَن الله هُو الحَقُّ المُبين» نور/25 بنابر اين ، در قيامت خداوند حساب و كيفر آنها را كامل و تام خواهد پرداخت و همگان مي دانند كه خدا حق مبين است.

---

: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن ج 12 (فطرت در قرآن)